Hoe stimuleer je mensen juist deze maanden om gezond en positief te blijven? Corona raakt het welbevinden van iedereen. GGD Gelderland-Zuid besloot daarom tot een laagdrempelige publiekscampagne op social media. Wie de tips volgt, voelt zich beter en optimistischer. #blijfpositiefgezond is door tienduizenden Nijmegenaren gevolgd. Positief gezond is niet zomaar een kreet. “Steeds meer huisartsen, welzijnswerkers en hulpverleners gaan uit van positieve gezondheid. Ook in Nijmegen.” 

‘Houd je lijf gezond. Beweeg iedere dag minimaal 30 minuten.’ ‘Blijf dagelijks lekker bezig. Iets te klussen thuis? Pak het deze week op!’ ‘Maak deze week iedere ochtend een dagindeling.’ ‘Houd je lijf gezond. Zorg deze week iedere dag voor frisse lucht in huis.’ Het zijn enkele van de tips die GGD Gelderland-Zuid op Facebook en Instagram plaatste, gevolgd door een korte toelichting, een doorverwijzing en de #blijfpositiefgezond.

De tips zijn onderverdeeld in categorieën: houd je lijf gezond, blijf dagelijks lekker bezig, houd je hoofd gezond, blijf in contact en doe dingen waar je blij van wordt. Dat zijn geen willekeurige thema’s, vertellen Elone Quartel en Maarten Haarhuis van GGD Gelderland-Zuid. Elone is gezondheidsmakelaar in Nijmegen-Noord, Maarten is communicatiemedewerker.

Spinnenweb met zes dimensies

“We hebben de tips gekoppeld aan de zes dimensies van positieve gezondheid (kijk hier voor het volledige ‘spinnenweb’). Positieve gezondheid is een benadering die niet de ziekte centraal stelt, maar uitgaat van een betekenisvol leven, veerkracht, eigen regie, aanpassingsvermogen en meedoen. Die factoren spelen mee bij hoe gezond je je voelt. Gezond zijn is dus meer dan niet ziek zijn. Die benadering wint terrein binnen de gezondheidszorg.”

Twee voorbeelden

Elone geeft twee voorbeelden uit Nijmegen. “Een gezondheidscentrum in Lindenholt wil de activiteiten en organisaties waarnaar ze patiënten doorverwijzen, clusteren rondom de dimensies van positieve gezondheid. In Nijmegen-Noord gaat een huisarts werken met het spinnenweb. Patiënten vullen dan in wachtkamer al het spinnenweb in. Ongeacht de klacht waarvoor de patiënt komt. Als het ingevulde spinnenweb aanleiding geeft, brengt de huisarts het meteen ter sprake. Ook al komt de patiënt voor een pijnlijke knie.”

In gesprek met bewoners

Elone gebruikt positieve gezondheid zelf ook in haar dagelijkse werk. Als gezondheidsmakelaar richt zij zich op gezondheidsproblemen, wensen, behoeften en mogelijkheden van bewoners in Nijmegen-Noord. “Het spinnenweb is voor mij een speelse manier om in gesprek te raken met bewoners over gezondheid. Bewoners geven per dimensie aan hoe het met ze gaat.” In Lent en Oosterhout bezocht Elone – in overleg met de gemeente en welzijnsorganisatie Bindkracht – zeventig huishoudens om te zien wat de gevolgen zijn van de coronacrisis op het welzijn van bewoners.

Thermometer in de wijk

Elone: “In de bezochte straten wonen meer dan gemiddeld mensen met gezondheidsproblemen en/of andere problematiek. We wilden weten hoe ze ervoor staan na enkele maanden coronacrisis. Door het laten invullen van het spinnenweb, stak ik als het ware een thermometer in de wijk.” De scores in Nijmegen-Noord vielen alleszins mee. Elone: “Je kunt fysiek niet gezond zijn en toch goed scoren op positieve gezondheid. Bijvoorbeeld, omdat je een zinvolle dagbesteding hebt. Andersom kunnen buurten waar bewoners gezonder zijn slechter scoren. Bijvoorbeeld, omdat ze somberder zijn en minder van het leven genieten.”

Op de gezondheidsagenda

“Positieve gezondheid werpt dus een hele andere blik op gezondheid en welbevinden, vervolgt Elone. “Voor gemeenten is dat vaak een eyeopener. In Nijmegen heeft positieve gezondheid al een belangrijke plaats op de gezondheidsagenda van de gemeente, en ook via het programma Groen, gezond en in beweging. Positieve gezondheid, preventie en een gezonde leefstijl verkleinen gezondheidsrisico’s en voorkomen ziektes.”

Gezond Jong in Noord

Ook binnen het project ‘Gezond Jong in Noord’ speelt positieve gezondheid een rol. Professionals uit onderwijs, welzijn en zorg werken samen aan een betere mentale gezondheid en weerbaarheid van kinderen in Nijmegen-Noord. “Op basisschool Talent hebben kinderen van groep 8 ook het spinnenweb ingevuld”, vertelt Elone. “De kinderen vonden het superleuk om te doen en wij hebben nu meer zicht op hun mentale gezondheid.”

Creatieve publiekscampagne

De bewoners in Nijmegen-Noord die meededen aan de straatactie scoorden gemiddeld een 7. “Mentaal welbevinden scoorde wat lager, ik sprak veel mensen die meer piekerden en slechter sliepen door de coronacrisis.” Het toont het belang van een publiekscampagne als #blijfpositiefgezond. “Corona raakt iedereen, ook in welbevinden. Daar wilden we wat mee doen”, vertelt Maarten. “Alleen moeten ook wij rekening houden met de grenzen die corona stelt. We kunnen niet adviseren: ga eens bij elkaar langs op de koffie, want dat is goed voor je. We moesten creatiever zijn.”

Begrijpelijke taal

Maarten heeft de zes dimensies van de spinnenweb vertaald in hele concrete en laagdrempelige tips, in voor iedereen begrijpelijke taal. Maarten: “Dus niet: ‘onderhoud je sociale contacten’, maar ‘stuur iemand vandaag eens een berichtje.’ En we hebben er ook aan iedere tip een tijdslimiet gekoppeld. Daarmee sporen we bewoners aan actie te ondernemen: stuur dat berichtje vandaag, maak iedere ochtend een dagindeling.”

Hashtag blijft

Nu de maatregelen zijn versoepeld, worden geen nieuwe tips meer gepost. Maarten: “We zien dat het gewenste effect is bereikt en mensen worden ook een beetje corona-moe.“ Maar daarmee verdwijnt #blijfpositiefgezond niet definitief. “Positieve gezondheid is veelomvattend. Als zich weer een actuele situatie voordoet, kunnen we er altijd weer met de hashtag op inspelen”, besluiten Maarten en Elone.

Elke maand delen we een verhaal over hoe professionals (samen)werken aan een gezonde stad met gezonde inwoners. Benieuwd naar eerdere verhalen? Laat je inspireren!

Als organisatie of bedrijf ook aansluiten? Lees verder.