Fietsvalpreventie: Studenten helpen senioren veilig fietsen

dinsdag 11 maart 2025

Steeds meer senioren belanden door een fietsongeluk op de spoedeisende hulp. Vier fysiotherapiestudenten van de HAN zagen hier een kans om preventief in te grijpen en richtten Fietsvalpreventie op. Een trainingsprogramma om de fietsvaardigheid van 55-plussers te verbeteren, fietsvalrisico’s te verlagen en hen veilig en zelfverzekerd te laten fietsen.

Van idee naar impact

Robbin Bakker en Ryan Janssen, beiden student fysiotherapie, kregen tijdens hun studie de kans om ondernemerschap te verkennen. Robbin: “We merkten dat de fysiotherapie nu vooral gericht is op behandelen, terwijl preventie steeds belangrijker wordt. Wij wilden ouderen helpen voordat ze ongelukken krijgen.”

Daarnaast had Robbin een persoonlijke motivatie: “Mijn moeder kreeg een ernstig fietsongeluk en moest een lange revalidatie door. Dat zette me aan het denken: kunnen wij als toekomstige fysiotherapeuten iets doen om dit te voorkomen?”

Na onderzoek ontdekten ze dat er al verschillende valpreventieprogramma’s bestaan, maar niet specifiek gericht op fietsen. Hier zagen ze hun kans en ontwikkelden een wetenschappelijk onderbouwd trainingsprogramma. Senioren kunnen hierdoor langer actief en mobiel blijven, en de kans op zware ongelukken neemt af.

Een geslaagd programma

De eerste pilot in Lingewaard trok 24 deelnemers, gevolgd door een tweede groep van 36 senioren. Het programma duurt tien weken en bestaat uit wekelijkse trainingen waarin balans, fietsvaardigheid en verkeersinzicht centraal staan. Ook leren deelnemers praktische vaardigheden zoals veilig op- en afstappen en noodstops maken.

De resultaten spreken voor zich: deelnemers beoordelen het programma met een 9 en ervaren meer vertrouwen op de fiets. “Hoewel ik al heel lang fiets, heb ik nog veel geleerd,” vertelt een deelnemer.

Deelnemersverhaal: Van angst naar vrijheid

Een van de deelnemers, een meneer met Parkinson, had al twee jaar niet meer gefietst. Zijn grote wens was om weer zelfstandig van Bemmel naar Nijmegen te kunnen fietsen om daar de Vierdaagse te lopen. Dankzij de trainingen kreeg hij zijn vertrouwen terug. “Als ik niet samen met jullie had geoefend, had ik nooit meer gefietst. Nu durf ik zelfs weer door de binnenstad, tussen het drukke verkeer.” Uiteindelijk lukte het hem om zijn doel te bereiken en zelfstandig de afstand af te leggen.

Toekomstplannen en een grotere droom

De impact van het project bleef niet onopgemerkt. De studenten ontvingen de Top Ondernemers Regeling (TOR) van de HAN.

De komende tijd groeit Fietsvalpreventie verder met nieuwe trainingen in Lingewaard, Rheden, Nijmegen en Wijchen. Daarnaast werken ze aan een ‘train-de-trainer’-programma, zodat ook andere zorgprofessionals deze cursus kunnen geven. Ryan: “Ons doel is om dit breder uit te rollen en echt verschil en impact te maken in de preventieve zorg.”

Maar hun ambitie reikt verder. Op de lange termijn dromen de studenten van een eigen gezondheidscentrum waarin verschillende disciplines samenwerken om preventieve zorg naar een hoger niveau te tillen. “We willen een plek creëren waar we fysiotherapie, leefstijlcoaching en preventieve programma’s combineren, zodat mensen niet pas hulp zoeken als het te laat is, maar juist problemen voorkomen.”

Wil je meer weten over Fietsvalpreventie? Kijk op fietsvalpreventie.nl.